Bản đồ tư duy của Tony Buzan đã quá nổi tiếng với tất cả chúng ta. Tầm ảnh hưởng của nó vào cuộc sống và công việc là hết sức to lớn và không ai có thể phủ nhận điều đó. Việc sử dụng thành thạo Bản Đồ Tư Duy đã giúp ích cho chúng ta trong rất nhiều lĩnh vực từ việc học hành, sang tạo ý tưởng, thuyết trình , lập kế hoạch cho đến những việc nhỏ nhất của đời sống hàng ngày.
Ngày nay Bản đồ tư duy đã và đang được rất nhiều người trong chúng ta biết đến và ứng dụng cho chính mình nhằm giúp công việc cũng như cuộc sống tốt đẹp và đơn giản hơn. Lĩnh vực mà có lẽ bản đồ tư duy được ứng dụng và ưa chuộng hơn cả có lẽ là những lĩnh vực trong việc sáng tạo ý tưởng, marketing… và đã có rất nhiều sản phầm phần mềm cũng đã phát triển để đáp ứng nhu cầu sử dụng bản đồ tư duy ứng dụng trong công việc.
Trong phạm vi bài viết này tôi không muốn phân tích quá sâu về bản đồ tư duy và những lợi ích của nó mà chỉ trình bày một khía cạnh ứng dụng rất nhỏ của bản đồ tư duy vào cuộc sống của chúng ta mà cụ thể là :
Ứng dụng bản đồ tư duy trong việc định vị và phát triển bản thân.
Tuy nhiên để hiểu được vấn đề thì trước hết chúng ta cũng cần phải biết bản đồ tư duy là gì?
Trước nay chúng ta ghi chép thông tin bằng các ký tự, con số, đường thẳng và gạch đầu dòng …. Với cách ghi chép truyền thống này, chúng ta mới chỉ bắt bán cầu não trái hoạt động mà chưa hề sử dụng kỹ năng nào bên bán cầu não phải, nơi giúp chúng ta xử lý các thông tin về nhịp điệu, màu sắc,hình ảnh, không gian và sự mơ mộng.
Một cách chính xác là chúng ta mới chỉ sử dụng có 1/2 bộ não của chúng ta khi ghi nhận thông tin. Với mục tiêu giúp chúng ta sử dụng tối đa khả năng của bộ não,Tony Buzan đã đưa ra Bản đồ tư duy để giúp mọi người thực hiện được mục tiêu này.
Mục tiêu của bản đồ tư duy là biến những kiến thức, ý tưởng, ghi chép, tiếp thu… của chúng ta từ cách truyền thống sang một cách hoàn toàn mới với việc kết hợp và thêm vào đó hình ảnh minh họa, màu sắc sống động, vui nhộn, mang tính liên tưởng cao… giúp chúng ta không những ghi nhớ được những kiến thức cần thiết mà từ đó còn bộc phát ra những ý tưởng tuyệt vời mà ta không ngờ tới.
Mục tiêu của bản đồ tư duy là biến những kiến thức, ý tưởng, ghi chép, tiếp thu… của chúng ta từ cách truyền thống sang một cách hoàn toàn mới với việc kết hợp và thêm vào đó hình ảnh minh họa, màu sắc sống động, vui nhộn, mang tính liên tưởng cao… giúp chúng ta không những ghi nhớ được những kiến thức cần thiết mà từ đó còn bộc phát ra những ý tưởng tuyệt vời mà ta không ngờ tới.
Vậy để thực hiện việc “thiết kế” về con người và cuộc sống của bạn chúng ta sẽ làm như thế nào?
1. Những công cụ cần thiết :
- Một vài tờ giấy trắng & một hộp bút chì màu.
- Nếu bạn sử dụng phần mềm máy tính thì cũng tốt.
- Một tinh thần thoải mái và sảng khoái cho việc sang tạo và định vị con người bạn.
- Nếu bạn sử dụng phần mềm máy tính thì cũng tốt.
- Một tinh thần thoải mái và sảng khoái cho việc sang tạo và định vị con người bạn.
2. Bắt đầu làm việc :
Việc chuẩn bị đơn giản chỉ có vậy và bây giờ chúng ta bắt đầu tạo lập hình ảnh của chính mình.
- Hình ảnh trung tâm của tờ giấy chắc chắn là hình ảnh của bạn rồi và các nhánh xung quanh sẽ thể hiện cho những điều bạn mong muốn và những mục tiêu bạn hướng tới.
- Trước hết hay vẽ những nhánh chính.
- Từ những nhánh chính, phát triển ý tưởng của mình để vẽ tiếp những nhánh phụ bằng cách trả lời câu hỏi : Bằng cách nào? Như thế nào?
- Với mỗi nhánh hãy dùng một màu sắc,hình ảnh khác nhau để biểu đạt. (VD: Về tài chính hãy vẽ những tờ tiền,có thể dung màu vàng để thể hiện sự giàu sang)
- Với mỗi ý tưởng hãy lấy một hình minh họa để truyền đạt ý tưởng đó.(VD : Bạn muốn sẽ du lịch Ai Cập hãy lấy hình ảnh kim tự tháp).
- Hình ảnh trung tâm của tờ giấy chắc chắn là hình ảnh của bạn rồi và các nhánh xung quanh sẽ thể hiện cho những điều bạn mong muốn và những mục tiêu bạn hướng tới.
- Trước hết hay vẽ những nhánh chính.
- Từ những nhánh chính, phát triển ý tưởng của mình để vẽ tiếp những nhánh phụ bằng cách trả lời câu hỏi : Bằng cách nào? Như thế nào?
- Với mỗi nhánh hãy dùng một màu sắc,hình ảnh khác nhau để biểu đạt. (VD: Về tài chính hãy vẽ những tờ tiền,có thể dung màu vàng để thể hiện sự giàu sang)
- Với mỗi ý tưởng hãy lấy một hình minh họa để truyền đạt ý tưởng đó.(VD : Bạn muốn sẽ du lịch Ai Cập hãy lấy hình ảnh kim tự tháp).
3. Những ý tưởng để định vị và phát triển bản thân.
- Với mỗi lứa tuổi và mỗi trình độ, ngành nghề sẽ có những nhận định cũng như mục tiêu khác nhau cho cuộc đời của bạn tuy nhiên điều đó không quan trọng vì bản đồ tư duy là một bản đồ mở mà ở đó bạn có thể chỉnh sửa, thêm thắt hình ảnh hay mục tiêu khác của mình khi bạn thấy cần thiết. Hoặc bạn cũng có thể làm lại một bản đồ tư duy khác cho mình khi bạn trưởng thành hơn hay có mục đích rõ ràng và cao cả hơn.
Để phát triển những ý tưởng cho tấm bản đồ về chính bản than bạn hãy trả lới những câu hỏi sau, mỗi câu trả lời là một ý tưởng hay một nhánh của tấm bản đồ.
- Bạn mong muốn điều gì trong đời? (Một kỹ sư, một doanh nhân thành đạt,một nhà khoa học…)
- Bạn thích điều gì? (Vd : Du lịch, nghe nhạc, xem phim, viết sách…)
- Bạn thích nghành học nào hay lĩnh vực nào? (Toán học, lịch sử , tin học , hội họa ,marketing, tài chính …)
- Những người nào có ảnh hưởng nhất tới bạn?
- Những mối quan hệ nào bạn cần thiết lập hay cải thiện?
- Về tài chính : Bạn muốn có bao nhiêu tiền trong tương lai?
- Về kiến thức : bạn muốn biết những gì? Bằng cấp?trình độ?….
- Về gia đình : Bạn mong muốn có người vợ như thế nào?…
Trên đây chỉ là những gợi ý, bạn có thể có nhiều câu hỏi thú vi và hay hơn rất nhiều. Xin lưu ý bạn rằng đằng sau những câu hỏi và trả lời của bạn, bạn hãy phát triển them bằng cách đặt câu hỏi : Bằng cách nào? Và trả lời tiếp …để có them nhiều ý tưởng hơn.
Để phát triển những ý tưởng cho tấm bản đồ về chính bản than bạn hãy trả lới những câu hỏi sau, mỗi câu trả lời là một ý tưởng hay một nhánh của tấm bản đồ.
- Bạn mong muốn điều gì trong đời? (Một kỹ sư, một doanh nhân thành đạt,một nhà khoa học…)
- Bạn thích điều gì? (Vd : Du lịch, nghe nhạc, xem phim, viết sách…)
- Bạn thích nghành học nào hay lĩnh vực nào? (Toán học, lịch sử , tin học , hội họa ,marketing, tài chính …)
- Những người nào có ảnh hưởng nhất tới bạn?
- Những mối quan hệ nào bạn cần thiết lập hay cải thiện?
- Về tài chính : Bạn muốn có bao nhiêu tiền trong tương lai?
- Về kiến thức : bạn muốn biết những gì? Bằng cấp?trình độ?….
- Về gia đình : Bạn mong muốn có người vợ như thế nào?…
Trên đây chỉ là những gợi ý, bạn có thể có nhiều câu hỏi thú vi và hay hơn rất nhiều. Xin lưu ý bạn rằng đằng sau những câu hỏi và trả lời của bạn, bạn hãy phát triển them bằng cách đặt câu hỏi : Bằng cách nào? Và trả lời tiếp …để có them nhiều ý tưởng hơn.
- VD: Bạn mong muốn sau này sẽ là một kiến trúc sư nổi tiếng. bằng cách nào? –> Thi vào một trường nổi tiếng –> bằng cách nào? –> Trang bị kiến thức từ khi học trung học –>bằng cách nào –> tập trung vào những môn sẽ thi vào trường đó (Toán, Lý , Họa... ). –> bằng cách nào? –> làm thêm nhiều bài tập, học thêm hoặc luyện thi…như vậy với ý tưởng ban đầu là trở thành “kiến trúc sư nổi tiếng” bạn đã có thể phát triển ý tưởng của mình ra rất nhiều vấn đề đằng sau đó.
- Mỗi nhánh của tấm bản đồ đều có thể tác động qua lại và tương hỗ lẩn nhau.
- VD: Ý tưởng có nhiều tiền sẽ giúp bạn trong việc học tập tốt hơn và việc học tập tốt để trở thành Kiến trúc sư nổi tiếng lại giúp bạn kiếm nhiều tiền hơn…
Khi thực hiện xong “Bức tranh tổng thể” về cuộc đời và sự nghiệp của bạn, hãy dán nó lên tường tại vị trí dễ thấy nhất trong phòng của bạn hoặc ngay trên đầu dường của bạn. Bạn hãy sống với nó, đó chính là “tuyên ngôn” về cuộc đời của bạn và bạn sẽ thấy những tác động to lớn mà nó mang lại cho mình. Chúc bạn thành công!
Một số mẫu bản đồ tư duy mà bạn có thể tham khảo.
Đây là mẫu của mình:
Xem hướng dẫn bằng video và một số phần mềm hỗ trợ thông dụng:
http://www.youtube.com/embed/pDSRiLLq6uk
http://www.youtube.com/embed/qWz88RHQS4s
GIỚI THIỆU MỘT SỐ PHẦN MỀM HỖ TRỢ :
Đa phần các phần mềm sau đều là phần mềm có trả tiền và không hề rẻ, bạn có thể tải về bản dùng thử trong 30 ngày.
– MindManager: Professional software. Site has some good examples. (Phần mềm này rất phổ biết tại Việt Nam và mình cũng đang xài nó).
- FreeMind : Free software. Java based, so platform independent. (Hoàn toàn miễn phí, nhưng tính năng thì bị hạn chế nhiều) – Link download
- iMindmap: Excellent software from Tony Buzan, the originator of mind maps. IPhone app available.
- MindMapper: Mindmapping software for Windows, and Palm
- SmartDraw: Business graphics software that includes mindmapping and other functions.
- MindGenius: Integrated with Microsoft Word, PowerPoint, Project Outlook.
- BrainMine: Mindmapping software for Windows.
- MindMeister: An online mind mapping tool, with as many simultaneous users as you like.
- iMindmap: Excellent software from Tony Buzan, the originator of mind maps. IPhone app available.
- MindMapper: Mindmapping software for Windows, and Palm
- SmartDraw: Business graphics software that includes mindmapping and other functions.
- MindGenius: Integrated with Microsoft Word, PowerPoint, Project Outlook.
- BrainMine: Mindmapping software for Windows.
- MindMeister: An online mind mapping tool, with as many simultaneous users as you like.
BONUS :
Link download phần mềm Mindmap Manager 7, có cả KEY kèm theo nhé bạn.
Chúc bạn thành công và cảm thấy hứng thú với bài viết này, hãy chia sẽ những kinh nghiệp của bạn trong việc ứng dụng Bản đồ tư duy vào cuộc sống và công việc của bạn để người khác có thể học hỏi.
